Rızık verene ‘râzık’ denir. Bunun mübalağalı fail ismine de ‘Rezzâk’ denilir.

‘Rezzak’, Allah’ın güzel isimlerinden birisidir; rızkı çok ve tekrar tekrar veren demektir. Allah (cc) canlıların rızkına kefildir ve her canlıyı yaşatacak kadar gıdayı veren O’dur. Rezzak; rızkı yaratandır veya rızka ulaşma yollarını ve sebeplerini var edendir.

Herhangi bir yaratığa rızkın ulaşmasına sebep olan insana ‘râzık’ denilse bile, Rezzâk sıfatı Allah’tan başka kimse için kullanılamaz.

Rızık kavramı Kur’an’da üç anlamda gelmiştir ki, Rezzâk sıfatı hepsini içerisine almaktadır. Bu üç anlam;

a-Dünyaya ve Ahirete ait devamlı bağış,

b-Canlı  olan her şeyin nasibi,

c-Canlıların gıdası.

b-Rızık Verici Allah’tır

Kur’an’da rızıkla ilgili pek çok âyet yer almakta ve bu kelime bir kaç anlamda kullanılmaktadır. Rezzâk (çok ve devamlı rızık veren)  kavramı ise Kur’an’da yalnızca bir âyette geçmektedir..

“Muhakkak ki Allah Rezzâk’tır (çok ve devamlı rızık verendir). O, metin kuvvet sahibi olan Allah’tır.” (51/Zariyat, 58)

Bu âyette ‘rezzâk’ kelimesinin belirli (marife) olarak kullanılması, bu sıfatın yalnızca Allah’a ait olduğunu gösterir.

Yeryüzünde bulunan bütün canlıların rızkını veren, onların bu rızıklara ulaşma yollarını kolaylaştıran, rızıklarını elde etme sebeplerini yaratan Allah’tır.

“Yeryüzünde bulunan bütün canlıların rızıkları ancak Allah’a aittir.” (11/Hûd, 6)

“Nice yaratılmış vardır ki rızkını kendisi taşımıyor. Ona da size de rızkı Allah veriyor.” (29/Ankebût, 60)

Canlıların yaşamasını temin eden rızıklar yiyecek ve içeceklerdir. Bunlar, yine Allah’ın yarattığı bitkilerden ve hayvanlardan elde edilir. İnsanların ve cinlerin ruhlarını ve kalplerini doyuracak şey manevi gıdalardır. Bu da imandır veya marifetullah’tır (Allah’ı hakkıyla tanımadır). İbadet, kulların hakkını gözetme ve güzel ahlâk da bunları tamamlar. Bunlar da bir çesit rızıktır. Böyle bir rızkı insanlara nasip eden veya veren de yüce Allah’tır.

Kul, Allah’ın Rezzak isminden üç şekilde nasib alabilir:

1-Helâl olan yiyecekleri sebeplere yapışarak Allah’tan istemekle,

2-Sebeplere yapıştıktan sonra Allah’ın taksimine razı olmak, kanaat etmek ve şükürde  bulunmakla,

3-Allah’ın kendisine verdiği rızıktan yine O’nun yolunda harcamakla. (2/Bakara, 3. 25/Furkan, 67)

Hüseyin K. Ece

İslamın Temel Kavramları kitabından. Sayfa: 546