Tabii âfetler bir sebebe bağlı olarak meydana gelen kâinat düzeninin bir parçası olaylardır. 

Allah’ın yarattığı ve yaptığı her şey O’nun âyetidir, Varlığının ve gücünün belgesidir, isbatıdır.

Doğal âfetler de öyle... Bunlar; felaket, musibet, bir ceza olarak algılanırsa, hastalıkları, yaşlanmayı ve ölümü de aynı katagoriye koymamız gerekir.

Buna göre her hastalık bir felakettir. Her ölüm bir belâdır.  

Halbuki hayat ne kadar doğal ise, hastalık, erken veya geç ölümler, yaşlanmak, bedenen zayıflamak da o kadar tabiidir. Baksanıza peygamberler de hasta oldu veya yaşlandı, firavunlar da. Tarihten beri iyi insanlar da ölüyor, kötüler de...  

Doğal âfetler yıkımlara, acılara, üzüntülere sebep olsa da arkalarında sakladıkları gerçeği düşünenler onlara bir ceza olarak değil, bir tabiat dengesi, âyetlerden bir âyet, bir mucize olarak bakarlar. Getirdikleri acıyla kıvranıp şikâyet etmeyi bir tarafa bırakarak bunların hikmetleri üzerine yoğunlaşırlar.

Doğal âfetleri herkes kendi açısından yorumlayabilir, kendi konumu açısından değerlendirebilir.

Bir kimse “bu benim için bir cezadır” diye düşünebilir. Böyle birinin yapması gereken şey bundan gerekli dersi çıkarmak, gelecek için daha dikkatli olmaktır. 

Geçmiş ümmetlerden bazılarının zelzele, kasırga, tufan, taş yağmuru ve başka şeylerle  cezalandırıldığı doğrudur. (Bkz: Araf 7/84. Enfal 8/32. Hud 11/94. Yâsin 36/29.  Ankebut 29/14 ve d.) Bu gün aynı cezayı hak adenlere benzer felaketlerin gelmesi de mümkündür. Ancak her doğal âfeti buna yormak, “azgınlar yüzünden oluyor” demek;hem Allah’ın tabiattaki âyetleri üzerinde düşünme imkanını kaybettirir, hem de toplumlardaki azgınlar yüzünden suçsuzların da, onların yüzünden genelin de cezalandırıldığı düşüncesine götürür. Bu ise Allah’ın adaleti açısından doğru değildir. 

Doğal âfetlere şöyle bakmak mümkün: 

-Allah (cc) her an her şeye müdâhildir. O’nun katında her şey miktar (hesap) iledir. (Ra’d 13/8) Yaratan ne yaptığını bilmez mi?  (Mülk 67/14 

-Bunlar insana ‘fıtrat’ı, el-Fâtır olan Allah’ın evrene ve eşyaya koyduğu yaratılış yasasını, ilâhî formatları hatırlatırlar.  

-Bunlar ölümün, azabın veya kıyametin aniden gelebileceğini haber verirler. Bilindiği gibi kimse bunların saatini bilmez. (Bkz: En’am 7/31. A’raf 7/95. Zuhruf 43/66. Muhammed, 47/18.vd) 

-Doğal âfetler insanın bilgisinin çok az olduğunu kendisine hatırlatırlar. (İsrâ 17/85) İnsan yarın ne olacağını bilmez.

Öyleyse şımarmamalı, ben kendi kendime yeterim, bir Yaratıcıya ihtiyacım yok dememeli.  

-Bunlar insanın gücünün sınırlı olduğunu duyururlar. Bu bir anlamda insana ve Gerçek’e ayna tutarlar. En güçlü devletler bile tabii âfetler karşısında aciz kalıyor.  

-İnsan bütüne değil parçaya bakmalı. İnsan bazı şeylerle denendiğini unutmamalı. (Âli İmran 3/142) 

-Yeryüzü bir beşiktir veya döşektir. (Nebe’ 78/6) İnsan oradan günün birinde çıkacaktır. Yeryüzü beşiğinin/döşeğinin sallanmasının sebebi de içinde uyuyan gafilleri uyandırmak içindir. Şimdi uyuma zamanı değil demek için... 

-Doğal âfetler, özellikle depremler kıyametin provası gibidir. Bâki olan Allah’ın fâni olan insanı bir dost (el-Velî) olarak uyarmasıdır. Ona kendi konumunu, gücünü, bulunduğu yeri göstermesidir.  

-Bunlar insanlara işlerini sağlam yapmalarını hatırlatırlar.  

-Kur’an şöyle diyor: “Göğü Allah yükseltti ve mizanı (dengeyi) O koydu. Mizanı (dengeyi, ölçüyü, adaleti) bozmayın.” (Rahman 55/7-8)  

Bu dengeyi insanların fesadı, yanlışları, hırs ve tamahları, yağmaları, kasdi kötülükleri bozar. Kur’an bu hataya şöyle işaret ediyor: “İnsanların kendi elleriyle yapıp ettikleri (yanlışlar) yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu (bozulur)...” (Rum 30/41) 

Muazzam kâinatta var olan, kütleleri, yapıları, işleri farklı milyarca varlık çok ince, hassas bir denge ile varlıklarını sürdürüyorlar. Üstelik milyonlarca yıldan beri bu namütenâhi hareket ve faaliyete rağmen, yerde ve gökte bu muazzam dengede hiçbir aksaklık olmamıştır. Üstelik evrende hiç bir şey sebepsiz, amaçsız ve anlamsız olmadığa göre doğal afetler de sebepsiz, amaçsız ve anlamsız değildir.  

Ama insanlar bu dengeyi, ahengi değişik kötülüklerle, çok farklı eylemlerle bozuyorlar. Tabiatı farklı şekillerde tahrip ediyorlar. Bindikleri dalıkesiyorlar. Sonra da sebep oldukları sonuçtan şikayet ediyorlar.   

Sonuç olarak bazı doğal afetler (deprem gibi) tabiatın dengesi, büyük bir kısmı da insanların hatalarının sonucudur. 

Drs. Hüseyin K. Ece

15.08.2021

Gölcük